Trang chủ » Cẩm nang

Chế độ ăn uống - dinh dưỡng cho người bệnh gan

Mọi thức ăn khi vào cơ thể đều phải đi qua gan để chuyển hóa. Chức năng gan như một cái máy lọc để bảo vệ cơ thể khỏi những chất có hại, và chịu trách nhiệm cho việc sản xuất và sử dụng các chất dinh dưỡng. Vì vậy mọi thứ được tiêu hoá đều có một ảnh hưởng đến gan: có tốt, có xấu. Đó là lý do tại sao cần sự phù hợp cho mọi người ăn những thức ăn có lợi cho sức khỏe của gan. Hiểu những vấn đề cơ bản về dinh dưỡng là cần thiết để có những chọn lựa thức ăn sáng suốt mà sẽ tốt cho gan. Vì vậy, hầu hết mọi người với bệnh gan cần phải hạn chế một vài thức ăn trong những chế độ ăn kiêng của họ. Việc tập luyện là một tiến hành quan trọng trong việc chiến đấu chống lại bệnh gan. Việc tập luyện đều đặn sẽ tăng những mức năng lượng, giảm stress đối với gan, và trong nhiều trường hợp thậm chí là chậm cả sự bùng phát những biến chứng chắc chắn liên quan với bệnh gan.

Càng hiểu biết về dinh dưỡng và tập luyện, thì càng biết cách sống để cho sức khỏe tốt nhất và bệnh tật ít nhất. Đấy là tại sao mà bài viết này thảo luận về những vấn đề quan trọng này. Nó cung cấp những thông tin hữu ích cho chế độ dinh dưỡng của những người mắc các bệnh lý về gan.

I.CÓ CHẾ ĐỘ TỐI ƯU CHO NHỮNG NGƯỜI BỆNH GAN KHÔNG?

Một chế độ ăn kiêng toàn diện đơn giản thì không thể tồn tại. Nhiều yếu tố được coi là không khả thi đối với một chế độ ăn kiêng cho những người có bệnh lý về gan được chuẩn hóa, bao gồm những thay đổi giữa những loại khác nhau của bệnh gan (ví dụ: bệnh gan rượu khác với bệnh xơ gan mật nguyên phát) và các giai đoạn của bệnh gan (ví dụ: bệnh gan ổn định không có nhiều tổn thương thì ngược với xơ gan mất bù không ổn định). Thậm chí một trong những rắc rối y khoa khác của những người này mà không liên quan đến bệnh gan của họ, như tiểu đường hay bệnh tim, cũng phải được chú ý trong chế độ ăn. Mỗi một người có những yêu cầu dinh dưỡng cá nhân của bản thân, và những yêu cầu này có thể thay đổi cùng thời gian.

Hầu hết mọi người với bệnh gan đều thấy rằng ăn nhiều bữa nhỏ trong suốt cả ngày thì là phương pháp tốt nhất, đạt tốt đa mức năng lượng và khả năng tiêu hoá và hấp thu thức ăn. Tuy nhiên, nếu một người yêu cầu ăn ba bữa trong một ngày thì hãy cố gắng theo câu nói “Ăn sáng như một ông vua, ăn trưa như một hoàng tử, và ăn tối như một người cùng khổ”..

II/NHỮNG LỜI KHUYÊN VỀ CHẾ ĐỘ ĂN.

Một vài thực phẩm và các chất bổ sung có liên quan đến viêm gan và những rối loạn về gan. Vì vậy, người ta đề nghị rằng những người mắc bệnh gan tránh những thực phẩm và những chất bổ sung được bàn luận trong phần này. Những vấn đề về dinh dưỡng khác mà mọi người thường có bao gồm việc dùng nước và cafein ảnh hưởng đến gan như thế nào. Những vấn đề liên quan này sẽ được lưu tâm trong phần này.

1/Thực Phẩm Và Những Bổ Sung Cần Tránh.

Động vật có vỏ chưa chế biến (sò và hến) là nguồn cực nhiều gây viêm gan virus A. Những người bệnh gan mãn tính thì có nguy cơ gia tăng các biến chứng và có kết quả xấu nếu họ bị nhiễm virus viêm gan A. Vì thế, tất cả những người bệnh gan mãn tính, những người có ý định ăn động vật có vỏ nên được tiêm vắc-xin ngừa viêm gan virus A . Có một vài báo cáo về những người bệnh gan ứ sắt hấp hối do ăn những động vật có vỏ chưa chế biến bị nhiễm vibrio vulnificus( một loại vi khuẩn kí sinh trong các loại hải sản như tôm, ốc, cá biển). Mức độ sắt cao có liên quan đến nhiễm trùng đe doạ tính mạng do nhiễm vi khuẩn này; do đó, điều thông minh có thể dành cho những người bệnh gan ứ sắt , và những bệnh gan khác có mức độ sắt cao như viêm gan virus C,và xơ gan bởi bất kỳ bệnh gan nào nên tránh động vật có vỏ chưa chế biến hay chưa nấu chín. Mặt khác, động vật có vỏ được nấu chín thì không nguy hiểm.

Aflatoxin, một độc chất (thường ở châu Á và nam Mỹ), được sản xuất bởi những nấm (Aspergillus). Nấm này thì có khả năng nhiễm những thực phẩm được bảo quản trong thời gian dài ở điều kiện ẩm ướt, nóng. Những thực phẩm bị nhiễm thường gặp nhất là đậu phộng, bắp ngô. Ở một vài nước, aflatoxin có liên quan tới viêm gan, xơ gan, và ung thư gan.

Saccharin, một chất làm ngọt, có liên quan đến viêm gan cấp. Mặc dù việc liên hệ này không được chứng minh có hay không , thì những người bệnh gan được khuyên tốt nhất nên tránh saccharin.

2/Uống nước đầy đủ.

Cơ thể có khoảng 70% là nước. Yêu cầu nước để thực hiện những chức năng chủ yếu của cơ thể. Quan trọng đối với mọi người là phải uống ít nhất 6 đến 8 ly nước ( 1ly khoảng 220 ml) nước mỗi ngày. Điều quan trọng nhất đối với những người mắc bệnh viêm gan virus B hay C. Khi uống nước khoáng chai, điều quan trọng phải nhớ là hàm lượng natri của nước. Trong một vài trường hợp, hàm lượng natri có thể biểu hiện một vấn đề của mọi người sử dụng chế độ ăn kiêng natri, ngoài ra người bệnh có thể cân nhắc việc mua một hệ thống lọc có vòi trong bếp để có nước tinh khiết hơn.

3/Ảnh Hưởng Của Caffeine Lên Những Người Mắc Bệnh Gan.

Caffeine thì có ở trong cà phê, trà, cacao, cola, và vài dược phẩm bán không cần đơn của bác sĩ. Caffeine được chuyển hoá thông qua gan. Tuy nhiên, bản thân caffeine không có hại trực tiếp đến gan. Trên thực tế, một nghiên cứu thậm chí đã phát biểu rằng cà phê, nhưng không như những thức uống chứa caffeine khác, có thể làm chậm lại tiến trình của bệnh gan đến xơ gan. (kết luận này không được chứng minh bởi các nghiên cứu khác). Một cách điều độ (một đến hai tách đồ dùng chứa caffeine mỗi ngày), caffeine có thể làm giảm sự mệt mỏi liên quan đến bệnh gan trong một chừng mực nào đó. Tuy nhiên, lượng caffeine cao hơn có thể gây ra tính kích động, sự bồn chồn, và chứng mất ngủ. Một vài người có thể xảy ra tim đập nhanh và/ hay hồi hộp vì dùng caffeine. Dùng quá nhiều caffeine có thể đẩy một người mắc bệnh gan mạn tính ở nguy cơ gia tăng loãng xương và gãy xương. Và, ở những người xơ gan, việc chuyển hóa caffeine thì chậm, kết quả đưa đến nồng độ cao hơn caffeine trong máu. Do đó, những người xơ gan nên hạn chế việc dùng caffeine của họ để việc dùng caffeine ở mức trung bình. Đấy là điều quan trọng chủ yếu ở những người điều trị interferon, khi thuốc này có thể do bởi bản thân nó gây ra những triệu chứng tương tự như những triệu chứng gây ra bởi caffeine.

4/Những vấn đề liên quan đến hơi.

Một vài người mắc bệnh gan than phiền về gia tăng sản phẩm hơi (đầy hơi), chướng bụng, căng phồng bụng. Những triệu chứng này có thể gây ra bởi việc kém hấp thu và hay tiêu hoá kém một vài chất dinh dưỡng nào đó của cơ thể. Những triệu chứng này đặc biệt có khả năng xảy ra ở những người mắc bệnh gan rượu và những bệnh gan ứ mật, như xơ gan mật nguyên phát. Những triệu chứng này cũng có thể gây ra bởi những dược phẩm được sử dụng trong điều trị bệnh gan. Cholestyramine (Questran) là một ví dụ của một dược phẩm mà có khả năng gây ra gia tăng sản phẩm khí. Cũng có thể, việc đầy hơi có thể không liên quan đến một rối loạn của gan nhưng thay vào đó có thể nguyên nhân là do ăn gia tăng những thực phẩm mà nó có xu hướng tạo ra khí (xem danh sách bệnh dưới) hay do sự tăng của một thực phẩm không được dung nạp, như lactose không được dung nạp.

Để giải quyết những triệu chứng này, mọi người có thể thử giảm việc tiêu thụ của họ những thực phẩm chứa khí và những thực phẩm mà làm cho họ khó tiêu hóa. Thông thường, những chế độ ăn loại trừ là hữu ích. Một chế độ ăn loại trừ là loại trừ một thực phẩm riêng biệt khỏi chế độ ăn để xác định thực phẩm này chịu trách nhiệm một mình được hay không về sản phẩm khí. Thường tốt nhất được bắt đầu bởi loại trừ sữa và những sản phẩm của sữa, vì chúng là những thực phẩm thông thường nhất không dung nạp được. Một phương pháp sẽ giảm bớt khả năng sản xuất khí của trái cây là phải lột bỏ vỏ. Một cách khác là nấu những trái cây và rau cho đến khi chúng mềm và ướt sũng. Thật không may, những phương pháp của sự chuẩn bị này cũng giảm có ý nghĩa giá trị dinh dưỡng của thực phẩm này.

Những thực phẩm có thể gây ra khí gồm:

Những sản phẩm của bơ sữa như sữa (gồm đã hớt bơ và độ béo thấp), sữa chua, sữa sô- cô- lát, pho mát, pizza pho mát.
Rau chưa chế biến, đặc biệt hành, cà rốt, bắp cải, rau diếp, bông cải xanh, và súp lơ.
Họ đậu
Bánh quy hình que
Súp
Trái cây còn vỏ
Trái cây khô như nho khô và quả mận khô
Những thực phẩm nhiều mỡ
Những chất tạo ngọt nhân tạo như sorbitol
Những thức uống có carbonate như soda
Kẹo cao su nhai

5/Ảnh hưởng của Gluten đối với gan.

Gluten, một protein được thấy ở lúa mì, yến mạch, lúa mạch và lúa mạch đen (tam giác mạch hay kiều mạch), thì thường không có khả năng được hấp thu ở những người mắc bệnh xơ gan mật nguyên phát (PBC). Không có khả năng hấp thu gluten được biết như một chứng bất dung nạp gluten, xảy ra ở bệnh viêm ruột. Viêm ruột gây nên hậu quả điển hình là tiêu chảy và mất cân , bệnh xảy ra hơn cao gấp khoảng mười lần ở những người PBC. Những người mắc bệnh viêm ruột thường có tăng men gan thậm chí họ không bị PBC.

6/Thưởng thức một ngày nghỉ “cùng với bệnh gan” như thế nào?

Đối với hầu hết chúng ta, những ngày nghỉ đem lại khoảng thời gian thăm hỏi bạn bè và những người thân và đi mua sắm. Vào lúc đó cùng với sự vui vẻ thì cũng có khả năng đem đến những căng thẳng hơn bình thường. Đấy là một sự thật riêng đối với một người mắc bệnh gan. Sự quan tâm nhất là một người mắc bệnh gan (người có thể đã chịu sự mệt mỏi, dễ cáu gắt, chứng mất ngủ và đau đầu) có thể thưởng thức một cách tốt nhất dịp nghỉ ngơi và làm thế nào người bệnh gan có thể duy trì được một chế độ ăn khoẻ mạnh và tránh rượu suốt dịp nghỉ. Sau đây là một vài đề nghị hữu ích cho những người mắc bệnh gan để họ làm thế nào có thể thưởng thức được những ngày nghỉ mà không làm tổn thương đến sức khỏe của gan.

Chọn bia, rượu hay champagne không cồn, hay nước khoáng có gas, hay bia rượu vị gừng.

Tránh xa thức uống trứng đánh với rượu và bánh ngọt, món tráng miệng ngọt, hay cà phê mà có thể chứa cồn như một thành phần giữ kín.

Nhai hành sống như món khai vị nhưng tránh hành ngâm

Ăn thịt trắng của gà tây hay gà đã được lược thành nước ép thịt để tránh những thịt đã tẩm gia vị hay đã chế biến trước.

Ăn những rau tươi, đơn giản, hấp thay vì dùng chúng đã được nấu với bơ hay bơ thực vật.

Dùng bánh mì làm bằng ngũ cốc chưa tinh chế thay vì bánh mì trắng.

Chỉ ăn những quả hạch không ướp muối hay nướng khô.

Ăn các bữa nhỏ suốt ngày.

Tránh những kẹo được làm từ đường đơn.

Ở một vài trường hợp lý do của việc tăng men gan có thể là do NAFLD(sự tích tụ thêm chất béo trong tế bào gan mà không phải do rượu gây ra). Tuy nhiên, khi một bữa ăn không có gluten được xây dựng, thì việc tăng men gan thường sẽ bình thường lại. Trên thực tế, một nghiên cứu đã chứng minh rằng chế độ ăn điều trị với nghiêm khắc gluten có thể góp phần để ngăn ngừa quá trình xơ gan và suy gan.

7/Cảnh báo về những chế độ ăn kiêng tăng cường và những thuốc ăn kiêng.

Phương pháp được đề nghị để giảm cân được chấp nhận là chế độ ăn cân đối, khỏe mạnh và tập luyện điều đặn. Thật dễ bị cám dỗ để thực hiện một chế độ ngắn để đến đích qua việc dùng những chế độ ăn kiêng tăng cường hay những thuốc ăn kiêng. Điều này dứt khoát không được đề nghị. Những thuốc này đa số ở thị trường có thể được gây nên những tác hại nghiêm trọng hay thậm chí những hậu quả chết người ở một người mắc bệnh gan. Nhiều chế độ ăn kiêng chỉ dùng một loại thức ăn, chẳng hạn như bưởi … Gan của một người khỏe mạnh có thể dung nạp được phương pháp này, nhưng một gan đã tổn thương thì thường không thể. Sự mất cân bằng dinh dưỡng mà đó là một chế độ ăn kỳ cục khờ dại có thể làm gan yếu hơn đến mức suy và đưa người bệnh vào bệnh viện. Điều tương tự cũng áp dụng cho một vài thuốc ăn kiêng. Hãy ghi nhớ, mọi thứ đã được ăn vào cuối cùng đều phải chuyển hóa tại gan. Những thuốc ăn kiêng có thể làm thêm stress cho một lá gan đã sẵn nặng, bằng cách đẩy gia tăng khả năng mà tình trạng của một người sẽ xấu hơn là được cải thiện.

III/KẾT LUẬN.

Trên thực tế, sau một chế độ phù hợp có thể có cải thiện tình trạng cho người bệnh gan trong một thời gian dài và có thể giúp ngăn ngừa hay làm chậm lại những đợt tấn công của các biến chứng liên quan đến bệnh gan. Vì thế, dinh dưỡng và tập luyện phù hợp cũng có thể giảm tối thiểu sự cần thiết phải dùng quá nhiều thuốc trong nhiều trường hợp. Vì thế mỗi một người có những yêu cầu riêng liên quan đến chế độ ăn và tập luyện, thì điều quan trọng là phải tìm đến một chuyên gia về gan, chuyên viên dinh dưỡng, hay những huấn luyện phù hợp những người có sự am tường để hướng dẫn cho bạn những hướng đúng.

Bên cạnh việc duy trì một chế độ ăn uống tập luyện phù hợp, để biết thêm cách hỗ trợ xử lí các bệnh lý về gan như: gan nhiễm mỡ, viêm gan (A,B,C), xơ gan… bằng phương pháp hoàn toàn tự nhiên không dùng đến thuốc các bạn hãy tìm hiểu thêm tại bài viết “Cách hỗ trợ các bệnh lý về gan bằng phương pháp Diện Chẩn ĐKLP” nhé!

Trung Tâm Chăm Sóc Sức Khỏe Diện Phúc

Diện Phúc 1: số 121 Hoàng Thế Thiện - Đông Hải 1 - Hải An - Hải Phòng - 0898997369
Diện Phúc 2: số 23 Lô 8 Thế Lữ - Hạ Lý - Hồng Bàng - Hải Phòng - 0362660968